Bireysel Emeklilikle İlgili Sık Sorulan Sorular
• Birikimlerinizin tamamını ya da bir kısmını toplu olarak emekli ikramiyesi gibi alabilirsiniz.
• Tercihleriniz doğrultusunda bir geri ödeme planı dahilinde programlı olarak emeklilik maaşı alabilirsiniz. Hazırlanacak bir program çerçevesinde aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık dönemlerde birikimlerinizin ödenmesini talep edebilirsiniz. Programlı geri ödeme seçeneğinde, ödeme dönemi ve tutarınızı yılda en fazla iki kez olmak üzere değiştirebilir, fon dağılımı değiştirme ve aktarım haklarınızı kullanmaya devam edebilirsiniz.
• Birikimlerinizi, "yıllık gelir sigortası" sözleşmesine aktararak, tarafınıza maaş bağlanmasını talep edebilirsiniz. Maaşınızı aylık, üçer aylık, altı aylık veya yıllık dönemlerde alabilirsiniz.
Sistem karma bir seçeneğe de imkan vermektedir. Hak kazanmış olduğunuz birikimlerinizi yukarıda belirtilen seçenekler arasında paylaştırabilir ya da emeklilik kararınızı erteleyerek, bireysel emeklilik sisteminde katkı payı ödemeye devam edebilirsiniz. Birden fazla hesabınız olması durumunda, aynı şirkette veya farklı şirketlerde bulunan hesaplarınızı emeklilik hakkı kullandığınızda birleştirirsiniz.
Ayrılma | Gelir vergisi stopajı (Yatırım getirisine isabet eden tutar üzerinden) |
---|---|
Sistemde 10 yıl kalma ve 56 yaşını doldurma | %5 |
Sistemden vefat, maluliyet, tasfiye gibi zorunlu hallerden dolayı ayrılma | %5 |
Sistemde 10 yıl süreyle kalıp 56 yaş koşulunu yerine getirmeden ayrılma | %10 |
Sistemden, 10 yıl süreyle kalma ve 56 yaş koşullarını yerine getirmeden ayrılma | %15 |
Birikimleriniz emeklilik yatırım fonlarında profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilir.
Emeklilik şirketi, emekliliğe yönelik beklentilerinize, gelir düzeyinize ve yaşınıza uygun bir emeklilik planı teklifi sunar. Fon dağılımı sizin tercihinize göre belirlenir. Herhangi bir fon dağılım tercihinde bulunmamanız halinde birikimleriniz, devlet tarafından belirlenen standart fonlarda yatırıma yönlendirilir.
Fon türüne göre değişiklik göstermekle birlikte, katkı paylarınız aşağıda yer alan para ve sermaye piyasası araçları ile işlemlerinden oluşan fon portföyünde yatırıma yönlendirilir. Sadece emeklilik yatırım fonuna yatırım yaparak, bütün bu sayılan araç ve işlemleri öğrenmek, takip etmek ve bunlara ilişkin yatırım kararlarını vermek gibi birçok yükten kurtulmuş olursunuz. Siz değil, bırakın uzmanlarımız sizin için yorulsun!
• Vadeli mevduat ve katılma hesabı,
• Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları,
• Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,
• Türev araç işlemleri ile varantlar,
• Takasbank para piyasası işlemleri,
• Yatırım fonu katılma payları,
• Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,
• Kira sertifikaları,
• Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen diğer yatırım araçları.
• Giriş aidatı
• Yönetim gider kesintisi
• Fon toplam gider kesintisi
Nedir bu kesintiler? Emeklilik şirketi, yeni bir bireysel emeklilik hesabı açtırmanız ve aynı şirkette başka bir bireysel veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmeniz olmaması durumunda sizden giriş aidatı altında bir kesinti talep edebilir. Giriş aidatı peşin, azami 1 yıl içinde tahsil edilmek üzere taksitli veya ertelenmiş olarak da alınabilir. Aynı şirkette birden fazla sözleşmeniz varsa sadece ilk sözleşmeniz için giriş aidatı tahsil edilir. Emeklilik şirketleri, giderlerini karşılamak amacı ile yatırdığınız katkı payları ile birikiminiz üzerinden yönetim gider kesintisi tahsil edebilir. Bireysel emeklilik sisteminde giriş aidatı tahsilatı ya da yönetim gider kesintileri konusunda bireysel emeklilik şirketleri arasında farklılıklar olmakla birlikte, yapmış olduğunuz ödemelerin maksimum seviyede yatırıma yöneltilebilmesi amacıyla bazı sınırlama ve kurallar söz konusudur.• Sözleşmenizin ilk 5 yılında yapılan giriş aidatı, ara verme kesintileri ve yönetim gider kesintileri toplamı, her yıl için ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanan aylık brüt asgari ücretin %8,5’ini aşamaz.
• Bazen giriş aidatı girişte alınmaz, ama şirketten erken ayrılmanız durumunda tahsil edilmek üzere ertelenebilir. Zorunlu haller (emeklilik hakkının kullanılması veya vefat, maluliyet, şirketin tasfiyesi gibi) hariç, 5 yıllık sözleşme süresi dolmadan şirketten ayrılmanız durumunda, bu maktu tutarın ilgili sözleşmenin 5. yılı sonuna kadar olan süreye karşılık gelen ve ayrılma tarihine kadar şirketçe tahsil edilmemiş olan kısmı, bireysel emeklilik hesabınızdaki birikimden ertelenmiş giriş aidatı şeklinde tahsil edilebilir.
• Ödemeye ara vermeniz durumunda ara verme süreniz boyunca birikiminizden, ara verdiğiniz her tam ay mevzuatta belirlenen oranlarda ek yönetim gider kesintisi alınabilir. Vadesinde ödemediğiniz katkı payının ödeme tarihini müteakip 3 ay içinde hesabınıza herhangi bir ödeme yapmamanız durumunda ödemeye ara verdiğiniz kabul edilir. Ödemeye ara vermeniz halinde ara verme süresi boyunca birikiminizden ek yönetim gideri kesintisi yapılabilir. 1 yıl boyunca ödemeye ara verme durumunda bireysel emeklilik hesabınıza ilişkin olarak emeklilik gözetim merkezine ödenen sabit giderler birikiminizden indirilebilir.
• Sözleşmenizin 5. yılı tamamlandıktan sonra; mevzuatta tanınan istisnalar hariç olmak üzere, ilgili sözleşme kapsamında ara verme kesintisi dâhil yönetim gider kesintisi yapılmayacak ve giriş aidatı tahsil edilmeyecektir.
• Sözleşmenizin 6. yılı ve sonrasında, fon toplam gider kesintisi dâhil olmak üzere yapılabilecek kesintilerin toplam tutarı için ayrıca üst sınır belirlenmiştir. Bu kapsamda; sözleşmenizin yürürlük tarihinden, sonlanma tarihine kadar yapılacak kesintilerin toplam tutarı, sonlanma tarihinde sözleşme kapsamında varsa Devlet katkısı hesabında bulunan tutar üzerinden yönetmeliğe göre hesaplanacak tutarı geçemeyecektir. Devlet katkısı ile ilişkilendirilen kesintiye ilişkin üst sınır kontrolü 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Fon toplam gider kesintisi, fona ilişkin giderlerin karşılanması için fon net varlık değeri üzerinden hesaplanmak suretiyle fon gruplarına göre üst sınırı farklılaşan oranlarda yapılabilen kesintidir. Üst sınırlar şöyledir:
• Para piyasası, kıymetli madenler fonlarından azami günlük yüz binde 3 (yıllık yüzde 1,09),
• Kamu, özel sektör, karma borçlanma araçları, standart ve endeks fonlarından azami günlük yüz binde 5,25 (yıllık yüzde 1,91),
• Hisse ve diğer fonlardan azami günlük yüz binde 6,25 (yıllık yüzde 2,28).
Sözleşmenizin ilk 5 yılında her yıl için yapılan kesintilerin, yukarıda belirtilen kesinti üst sınırlarını aşıp aşmadığını kontrol edilir, aşan kısım ilgisine göre tarafınıza veya emeklilik hesabınıza takip eden 5 iş günü içinde iade edilir.
Fon toplam gider kesintisi, sözleşmenin 6. yılından itibaren yıllık olarak her sözleşme yılı sonunu ve sözleşmenin sonlandırılması durumunda sonlandırma tarihini takip eden 5 iş günü içinde katılımcıya veya katılımcının emeklilik hesabına iade edilir.
• 3 yıldan daha az süre sistemde kalan katılıcılar devlet katkısı ve getirilerinin %0’ına,
• En az 3 yıl sistemde kalan katılımcılar devlet katkısı ve getirilerinin %15’ine,
• En az 6 yıl sistemde kalanlar devlet katkısı ve getirilerinin %35’ine,
• 10 yıl ve daha fazla sistemde kalanlar %60’ına,
• 10 yıl sistemde kaldıktan sonra 56 yaşını dolduran katılımcılar devlet katkısının %100'üne hak kazanacaktır.
Bireysel Emeklilik Sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya malûliyet nedeniyle ayrılanlar devlet katkısı ve varsa getirilerinin tamamına hak kazanır.